De RI&E-toetsing: Ontkracht misverstanden uit de motie

Misverstanden en verduidelijking over de RI&E toetsing: Wat betekent de recente motie van de Tweede Kamer?

Het toetsen van de Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) blijft een belangrijk onderwerp van discussie. Recent heeft de Tweede Kamer moties aangenomen die de regelgeving rondom de RI&E en de toetsing daarvan mogelijk gaan veranderen. Dit roept vragen op en leidt tot misverstanden over wat de huidige wetgeving voorschrijft en wat de gevolgen van de moties kunnen zijn. Wij willen deze misverstanden graag verhelderen en een duidelijke visie bieden op wat deze veranderingen betekenen voor werkgevers en werknemers.

Wat is de RI&E-toetsing en waarom is het belangrijk?

De toetsing van de RI&E is bedoeld om de gezondheid en veiligheid op de werkvloer te waarborgen. Sinds de wijzigingen in 2022 is de aanpak van de RI&E veranderd. De toetsing is opgedeeld in twee onderdelen:

1. De systeemtoets: Een audit die het arbobeleid van een organisatie onderzoekt, zoals verzuimbegeleiding en preventie.
2. De scope-toets: Gericht op specifieke risico’s binnen de organisatie.

Het doel van deze opzet is om de toetsing efficiënter, goedkoper en gerichter te maken. In plaats van een traditionele, allesomvattende RI&E, zijn de risico-inventarisaties nu thematisch (scope) en sectoraal ingericht. Dit betekent dat een bakkerij bijvoorbeeld andere toetsingscriteria heeft dan een kantooromgeving.

Misverstanden over de huidige wetgeving

Er bestaan hardnekkige misverstanden over de toetsing van de RI&E. Een veelgehoorde misvatting is dat voor elke toetsing drie kerndeskundigen nodig zijn. Dit is echter niet het geval. Conform de huidige wetgeving kan een RI&E op systeem niveau eenvoudig worden getoetst door één kerndeskundige. Dit maakt de toetsing niet alleen betaalbaar maar ook praktisch uitvoerbaar voor werkgevers.

Sinds 2022 recht op adviesrapport

Dat niet alleen. De werkgevers hebben sinds 2022 eveneens recht op een adviesrapport waarin de adviezen staan over hoe nu verder en op welke scope ze zich het beste kunnen richten.

De recent aangenomen motie om de externe toetsing te beperken tot maximaal één kerndeskundige benadrukt dit punt en biedt daarmee een oplossing voor de zogenaamde ‘cowboy-markt’ binnen de arbodienstverlening. Deze markt wordt gekenmerkt door onnodig complexe en dure toetsingsprocedures die werkgevers afschrikken.

De impact van de moties

De moties van de Tweede Kamer roepen op tot een verdere vereenvoudiging van de RI&E-verplichtingen. Dit lijkt op het eerste gezicht positief voor werkgevers, maar er zijn belangrijke nuances om in gedachten te houden:

• Voor kleine organisaties: De mogelijkheid om bedrijven met minder dan 25 werknemers vrij te stellen van een schriftelijke RI&E lijkt een verlichting. Tegelijkertijd moeten we ervoor waken dat dit niet leidt tot een afname van aandacht voor gezond en veilig werken.
• Sectorale aanpak: Met de introductie van thematische risico-inventarisaties is het belangrijk dat beleidsmakers rekening houden met de specifieke behoeften en risico’s per sector. Eén generieke arbocatalogus met oplossingen bestaat reeds.

Een pragmatische aanpak

Een voorbeeld van hoe de systeemtoets in de praktijk werkt: Stel dat een bakkerij meerdere gevallen van nekklachten heeft. Tijdens een systeemtoets kan worden geadviseerd om de ergonomie van de werkplek te onderzoeken, zonder dat een volledige, dure RI&E nodig is. Dit biedt een gerichte en kostenefficiënte oplossing.

Onze visie: eenvoud en veiligheid gaan hand in hand

Wij geloven dat een goede balans tussen eenvoud en veiligheid essentieel is. Het verlagen van de administratieve last mag niet ten koste gaan van de gezondheid en veiligheid van werknemers. Om dit te waarborgen, is heldere communicatie over de wetgeving en praktische uitvoering cruciaal.

Aanbod tot verdere toelichting

Om de Tweede Kamer en andere belanghebbenden beter te informeren, hebben wij een nadere toelichting aangeboden over de taakomschrijving en de praktische uitvoering van de RI&E-toetsing. Wil je meer informatie en mee debatteren? Op donderdag 12 december start een interactieve bijeenkomst over de RI&E bij de Van Nelle Fabriek in Rotterdam.